Veteranen overwegen om onderscheidingen terug te geven

Een aantal dagen geleden heeft Koning Willem Alexander excuses aangeboden aan Indonesië voor Nederlands geweld bij de politionele acties in het voormalige Nederlands-Indië. Dit optreden is lang niet bij iedereen in goede aarde gevallen, want waar zijn de excuses van Indonesië voor hun schanddaden richting Nederland? Diverse organisaties van militairen die in Nederlands-Indië gediend hebben zijn daarentegen boos en teleurgesteld.

Nieuwsuur had in de uitzending van afgelopen dinsdag een interview met de geëmotioneerde veteraan John Bruininga, die als marinier uitgezonden was geweest naar Indië. Hij noemt de excuses gemaakt door de Koning “verschrikkelijk” en gooide zelfs zijn Koninklijke onderscheidingen op de grond. Deze uitzending heeft ook het een en ander teweeg gebracht onder andere veteranen.

John Bruininga

John Bruininga is in het voormalig Nieuw-Guinea in de loop van de jaren vijftig bij het Korps Mariniers in dienst getreden. John had maar één doel voor ogen: “Ik wil Marinier worden”. En dat is hij ook geworden, met een respectable staat van dienst. Hij is tot aan zijn pensioen in dienst gebleven en als onderofficier met FLO gegaan. John is ook onderscheiden met een Koninklijke onderscheiding in de Orde van Oranje Nassau en in het bezit van de medaille voor langdurige, eerlijke en trouwe militairedienst.

Koning Willem-Alexander reageert op boze Indië-veteraan

De koning reageerde gisteren op de vraag wat hij ervan vindt dat zijn woorden voor verdeeldheid hebben gezorgd in plaats van verbondenheid. “Ik heb respect voor alle veteranen”, zegt de koning. “De excuses waren wel overwogen. Ik hoop dat de veteraan zijn onderscheiding met trots zal dragen.”

Veel Indië-veteranen niet blij met excuses.

Net als John zijn nog veel meer Indië-veteranen niet blij met de excuses van de Koning. Zij voelen zich hierdoor ernstig in de kou gezet en verraden. En dit is niet de eerste keer. Een aantal jaren terug (in 2013) werd door Nederland ook al excuses geuit voor de standrechtelijke executies in het Voormalige Nederlands-Indië. De Nederlandse ambassadeur bood toen namens de regering excuses aan tien weduwen van Zuid-Sulawesi aan. De achterban van de VOMI vond de berichtgeving in de media destijds over het al dan niet aanbieden van excuses erg eenzijdig door de jaren heen. “Indonesië heeft ook boter op het hoofd. En dat geven ze toe ook. Het land zit gewoon niet te wachten op de zoveelste excuses.”, volgens een van de veteranen.

In De Wereld Draait Door van BNNVARA worden de Indië-veteraan Ton Kelders en documentairemaker Coen Verbraak, die de serie ‘Onze Jongens op Java’ maakte, gevraagd wat zij van de excuses van de Koning vonden. Ton Kelders neemt de excuses niet serieus: “Waar bemoeit hij zich mee! […] Nu lijken wij weer oorlogsmisdadigers.”

Niet alleen bij de nog overige Indië-veteranen heerst boosheid, maar ook bij veel familieleden van al overleden Indië-veteranen. [Lees hier het relaas van een zoon van een Indië-ganger]

Verbijstering

Ook Indische Nederlanders en de vereniging Maluku4Maluku zeggen ‘verbijsterd’ te zijn en ervaren de excuses als “een regelrechte provocatie” van de Indische en Molukse samenleving. [Lees meer hierover op de website maluku4maluku.com]

De Federatie Indische Nederlanders (FIN), die zegt de belangen van Indische Nederlanders te behartigen, laat weten dat ze ‘onaangenaam verrast en diep getroffen’ is door de excuses van de koning. Hun verklaring: ‘De excuses zijn ongepast, omdat daarmee voorbij wordt gegaan aan het leed van Indisch Nederland, een groep die zwaar heeft geleden onder Indonesische terreur. FIN beschouwt het als zeer bedenkelijk dat de Koning onderdeel is geworden van een zeer beladen onderwerp, dat bij slachtoffers en nabestaanden zeer gevoelig ligt en waarnaar momenteel een groot Indië-onderzoek door NIOD, NIMH en KITLV wordt verricht. Onze ouders zouden zich omdraaien in hun graf bij het horen van het nieuws, een groep die de Indonesische slachtpartijen maar ternauwernood wist te overleven. Helaas laat de Nederlandse regering deze groep opnieuw in de kou staan.’

Teruggeven van onderscheidingen

En nu weer met de excuses van de Koning voelen veel veteranen het als een dolksteek in de rug. De zoveelste keer dat de staat hen in de steek laat. Een aantal veteranen overwegen nu zelfs om de onderscheidingen die zij opgespeld hebben gekregen, terug te geven aan de staat. Ook na de recente uitspraken van DENK met betrekking tot Nederlandse veteranen die gezien kunnen worden als “moordenaars” en of “oorlogsmisdadigers”, is de maat nu wel vol. Deze mannen hebben enkele van hun beste jaren van het leven gegeven voor Nederland. En voor wat? Een koninklijke onderscheiding die voor het Hof met terugwerkende kracht niet gegeven had mogen worden, vanwege vermeende verschrikkelijke daden.

Boze veteranen geven onderscheidingen terug ‘met pijn in het hart.

Het is niet de eerste keer dat veteranen hun onderscheidingen hebben ingeleverd. In 2016 hebben zestig boze veteranen “met pijn in het hart” hun militaire onderscheidingen teruggegeven. Ze vonden de compensatie van minister Hennis voor hun AOW-gat niet voldoende. “We worden in de steek gelaten”.